Op zondag 22 april om 15:00 uur hebben de sopraan Marijke Groenendaal en pianist Jacob Engel weer
een bijzonder mooi programma in t Mosterdzaadje. Zij spelen vier liedcycli die ieder op hun eigen
manier de luisteraar meevoeren op een reis door een gevoelswereld. Van Schumann Liederkreis op. 39,
Chansons de Bilitis van Debussy en The Lonely Mind, uit het daboek van Virginia Woolf op muziek
gezet door Jan-Willem van Herpen. Tot slot Banalités van Poulenc, muziek op gedichten van
Apollinaire.
Marijke Groenendaal verstaat de kunst naast haar prachtige zangstem, het publiek op aantrekkelijke
manier over de inhoud van de teksten te vertellen. Met Jacob werkt zij al jarenlang samen en het
is een groot feest deze mensen aan het werk te zien en te horen.
Liederkreis op 39, op gedichten van Eichendorff, schreef Schumann in 1840, het jaar van zijn
huwelijk met Clara Wieck na een strijd met de vader van Clara die uitmondde in een rechtszaak. De
emotionele achtbaan waarin het paar heeft verkeerd is terug te horen in de muziek. Er zit niet
echt één verhaal of idee achter de cyclus, maar ieder lied is een korte scene of beeld die een
hevige emotie oproept, van serene rust, dreiging, wanhoop en verdriet tot juichende extase. In
een brief aan Clara noemde hij de Liederkreis mijn meeste romantische muziek tot nu toe, met veel
van jou er in, liefste Clara.
In 1894 leidde Pierre Louÿs, een kleurrijke vriend van Debussy, de Parijse literaire wereld om de
tuin met zijn Chansons de Bilitis, zogenaamd vertalingen van prozagedichten van de Griekse
dichteres Bilitis. Misschien als grap, maar in elk geval om problemen met de erotische inhoud te
voorkomen. Debussy zette drie van deze gedichten drie jaar later op onaards mooie muziek die de
teksten verheft tot een spiritueel niveau.
De Engelse schrijfster Virginia Woolf (1882-1941) hield een dagboek bij van 1915 tot een paar
dagen voor haar dood. Ze gebruikte haar dagboek niet alleen om de dagelijkse gebeurtenissen te
noteren, maar ook voor bespiegelingen over het leven, haar sterk wisselende gemoedstoestanden en
het creatieve proces van het schrijven.
The Lonely Mind is een verzameling van dertien fragmenten van dit dagboek, op muziek gezet door
Jan-Willem van Herpen in 2013. Het stuk onthult geleidelijk een intiem en melancholiek portret
van de schrijfster: een stuk over de eigenaardigheden van het leven, eenzaamheid, schrijven, en
het verglijden van de tijd.
De muzikale zetting van een gedicht moet een daad van liefde zijn, nooit een verstandshuwelijk
tekende Pierre Bernac op uit de mond van Francis Poulenc. Een mooie illustratie hiervan is de set
Banalités (1940), weliswaar geen cyclus (er is geen muzikale of poëtische verwantschap tussen de
liederen) maar wel een zorgvuldig samengesteld boeket van liederen op gedichten van Apollinaire,
waarin bijna elk facet van zijn liedschrijverschap naar voren komt.
Informatie over Marijke en Jacob is te vinden op
www.engelgroenendaal.nl
|